Avrupa Birliği, teknoloji devlerinin tüm baskılarına rağmen yapay zekaya yönelik tarihi düzenlemesini planlandığı gibi hayata geçirmekte kararlı. Reuters’ın haberine göre, geçtiğimiz Cuma günü Brüksel, çok sayıda büyük teknoloji şirketinin AI Yasası’nın yürürlüğe girişini erteleme talebine açık bir yanıt verdi: “Erteleme yok, duraklama yok.”
Bu açıklama, Alphabet (Google), Meta (Facebook), Fransa merkezli Mistral AI ve çip üreticisi ASML gibi dünyanın önde gelen teknoloji şirketlerinin, Avrupa Komisyonu’na yönelttiği geciktirme taleplerine doğrudan bir yanıt niteliğinde. Şirketler, düzenlemenin bu kadar hızlı yürürlüğe girmesinin Avrupa’nın küresel AI rekabetinde geride kalmasına neden olabileceğini savunuyordu.
Ancak Avrupa Komisyonu sözcüsü Thomas Regnier, bu tür çağrıların takvimi etkilemeyeceğini net bir dille ortaya koydu: “Süre durmayacak. Erteleme süresi yok. Duraklama yok.” Bu açıklama, AB’nin yapay zekaya yaklaşımında ne kadar ciddi ve kararlı olduğunu gözler önüne seriyor.
AI Yasası Neleri Kapsıyor?
Avrupa’nın yapay zeka yasası, dünya çapında ilk kapsamlı AI düzenlemesi olma özelliğine sahip. Yasaya göre, yapay zeka uygulamaları risk düzeylerine göre sınıflandırılıyor. “Kabul edilemez risk” taşıyan kullanımlar — örneğin bireylerin bilişsel davranışlarını manipüle eden sistemler veya sosyal puanlama algoritmaları — tamamen yasaklanıyor.
“Yüksek riskli” kategorisine giren sistemler ise özellikle biyometrik tanıma, yüz tanıma ve eğitim ya da istihdam gibi hassas alanlarda kullanılan yapay zekaları kapsıyor. Bu tür sistemlerin Avrupa pazarında yer alabilmesi için geliştiriciler, ürünlerini kaydettirmek ve kapsamlı bir risk ve kalite yönetim sürecine tabi tutmak zorunda kalacak.
Daha az riskli kabul edilen uygulamalar, örneğin sohbet botları ya da müşteri destek sistemleri ise daha hafif denetim ve şeffaflık yükümlülükleriyle karşı karşıya olacak.
2026’ya Kadar Kademeli Uygulama
AB, AI Yasası’nı geçen yıl kabul etmişti ve uygulama takvimi kademeli şekilde ilerliyor. Tüm hükümler, 2026 ortasına kadar tamamen yürürlüğe girecek. Bu süreç boyunca geliştiricilere sistemlerini uyumlu hale getirmeleri için zaman tanınıyor. Ancak görünen o ki bu süre daha fazla uzamayacak.
Avrupa’nın Dijital Geleceği Şekilleniyor
AI Yasası, yalnızca Avrupa pazarı için değil, küresel teknoloji şirketlerinin iş yapış biçimi üzerinde de büyük etkiler yaratacak. AB, teknoloji şirketlerine “önce sorumluluk” mesajı verirken, inovasyonu etik ve insan odaklı bir çerçevede tutma konusunda ısrarcı. Her ne kadar bazı çevreler bu yaklaşımın Avrupa’yı inovasyonda yavaşlatabileceğini iddia etse de, AB’nin kararlılığı, geleceğin dijital standartlarını belirlemeye ne kadar istekli olduğunu açıkça ortaya koyuyor.
About the Author
